De ijsbaan van Roden

 

Deelneemsters aan de korte baanwedstrijd voor vrouwen in 1934. Sommige van deze vrouwen groeiden uit tot regionale grootheden vergelijkbaar met de nationale schaatsidolen van tegenwoordig. (Fotoarchief K.A.Hagenouw)

De ijsbaan van Roden

In 1891 werd de eerste ijsbaan van Roden aangelegd. Niet op de huidige plek maar wat nu heet ‘Bolhuis gaten’. Achter het laatste huis rechts aan de Roder Vaart. Het waterschap was hier niet zo gelukkig mee en vroeg het bestuur reeds in 1894 om te zien naar een andere plek. Die was er niet. Het bestuur zat echter niet bij de pakken neer en organiseerde in de daarop volgende jaren op verschillende plaatsen wedstrijden. Zowel op een geschikte vlakte, het Leekstermeer als op de Rodervaart. De deelnemers aan de wedstrijden kwamen in die tijd van heinde en verre. Hardegarijp, Bergum, Winsum, Stadskanaal, Oldekerk, Zoutkamp, Haulerwijk, Tolbert, Leek, Peize, Zevenhuizen en Leeuwarden waren plaatsen waar de rijders vandaan kwamen. In 1922 werd het zandgat in het Haarveen door de ijsvereniging voor 100 gulden aangekocht. Dat heet nu het Watergat en ligt aan het Dwazziewegen. Maar notaris Baat keurde de aankoop af omdat de vereniging geen rechtspersoonlijkheid bezat. Daarom werd het eerst op naam van R. Brink gezet, waarna de vereniging alsnog een rechtstitel kreeg en de baan overnam.De nieuwe baan van het Watergat was aan de korte kant en het lukte het bestuur pas na twee jaar onderhandelen met de Diertens om een extra stuk grond van 50 meter lengte te kopen. Er werd gelijk besloten om een consumptietent te bouwen. Het Watergat had als zandafgraving het bezwaar dat het heel diep was. Het bestuur schreef een wedstrijd uit in 1926, maar vertrouwde toch het ijs niet, waardoor uitgeweken werd naar het ondergelopen gebied bij de Weehorst. Met de muzikanten van Noordenveld voorop ging men in optocht naar deze locatie. Daar was een consumptietent geplaatst en met prachtig winterweer werd daar de wedstrijd verreden. Op de terugweg wandelde het vele publiek achter de muziek aan naar het dorp. Het geheel was zo feestelijk dat de hele groep een extra ronde door het dorp maakte.Het Watergat had veel geld gekost en was eigenlijk te diep. De heer T. Scheepstra stelde daarom voor een andere locatie te zoeken. Men kreeg in 1932 de gelegenheid om een baan voor 50 gulden per winterseizoen te huren van juffer Kymmell op de locatie waar deze nu nog ligt aan het Windgat. Het Watergat werd met winst verkocht en later ingericht als zwembad. De werkverschaffing zou de nieuwe ijsbaan in orde brengen, een dijk aanleggen en het terrein egaliseren. Bureau Zuiderveld verzorgde de aanleg van 12 lichtpunten. Het geheel werd door het Rijk en de Gemeente gesubsidieerd. Architect Zondag ontwierp, zonder onkostenvergoeding te vragen, een ijstent van 12 bij 6 meter. De bouw werd gegund aan A. Holt. Naderhand werd de loop van de Steenberger Loop verlegd. De ingang van de ijsbaan was in die tijd naast de woning in het Windgat via een stuk grond en een houten bruggetje naar de ijstent. Die ingang werd later verplaatst naar de andere kant op de huidige plek in het bos. Op 6 december 1933 gingen voor het eerst 6 rijders de strijd met elkaar aan op de nieuwe baan. Het bestuur werd vóór de wedstrijd door juffer Kymmell op Mensinghe ontvangen. De voorzitter van de ijsvereniging was toen de heer G. Bulthuis. Hij schetste in zijn dankwoord bij de opening dat Roden zich niet bij de Groninger, maar bij de Drentsche IJsbond had aangesloten. Hij dankte het gemeentebestuur en juffer Kymmell voor de grote medewerking. En hij maakte juffer Kymmell gelijk beschermvrouwe van de ijsvereniging. Onder het zingen van het Wilhelmus en een luid hoera geroep werd dit in dank aanvaard. Vervolgens kon juffer Kymmell het lint van de nieuwe ijsbaan doorknippen en kon de wedstrijd van start gaan.

Uit het archief van de Historische Vereniging ‘Roon’